Spis treści:
- Czym jest saunowanie?
- Jak korzystać z sauny?
- Morsowanie – zanurzenie w zimnie
- Jak zacząć morsować?
- Morsowanie i saunowanie – porównanie
Czym jest saunowanie?
Saunowanie to nic innego jak regularne korzystanie z sauny. Można wyróżnić kilka rodzajów saun, takich jak sauna sucha (fińska), sauna mokra, sauna (łaźnia) parowa oraz bardziej wyspecjalizowane, jak sauna borowinowa. Każda z nich zapewnia inne doznania i właściwości zdrowotne.
Co daje sauna? Na przykład sauna sucha charakteryzuje się bardzo wysoką temperaturą i niską wilgotnością, co ułatwia usuwanie toksyn, natomiast sauna parowa, z wilgotnym powietrzem, działa kojąco na układ oddechowy.
Korzystanie z sauny może przynieść wiele korzyści. Regularne seanse w saunie poprawiają krążenie, pomagają zrelaksować się po intensywnym dniu, a także poprawiają jakość snu. Sauna po treningu może przyspieszać regenerację mięśni[1]. Sauna działa też bardzo dobrze na odporność[2].
Dla wielu osób najważniejszym pytaniem jest to, czy sauna jest zdrowa? Odpowiedź zależy od stanu zdrowia danej osoby i stosowania się do zasad bezpieczeństwa. Ważne jest, aby wiedzieć, jak korzystać z sauny i unikać jej w przypadku przeciwwskazań, takich jak choroby serca, nadciśnienie czy infekcje skórne.
Jak korzystać z sauny?
Saunowanie najlepiej rozpocząć od krótkich seansów, stopniowo przyzwyczajając organizm do wyższych temperatur.
Przed wejściem do sauny zdejmij kostium i weź prysznic. Saunowanie beztekstylne, czyli przebywanie w saunie bez stroju, jest praktykowane w wielu krajach i zapewnia lepszą regulację ciepła. Możesz owinąć się ręcznikiem, by następnie rozłożyć go na ławce i na nim usiąść, by zapewnić sobie lepszą higienę. Pierwsze seanse nie powinny trwać zbyt długo – od kilku do kilkunastu minut. Po wyjściu z sauny możesz wziąć chłodny prysznic lub obłożyć się lodem (zawsze zaczynaj od stóp i łydek). Jeśli masz siłę, powtórz rytuał 2-3 razy.
Warto zaopatrzyć się w odpowiednie akcesoria do sauny, takie jak drewniane łyżki do polewania kamieni, olejki do sauny o aromaterapeutycznych właściwościach czy miękkie ręczniki. Co ciekawe, sauna w domu również staje się coraz popularniejszym rozwiązaniem.
Morsowanie – zanurzenie w zimnie
Morsowanie to praktyka zanurzania się w zimnej wodzie, często przy temperaturach bliskich zera. Dla niektórych brzmi to jak wyzwanie, ale dla innych jest źródłem energii i zdrowia. Morsowanie w śniegu czy morsowanie na sucho to alternatywne formy tego rytuału, które nie wymagają dostępu do akwenów wodnych.
Co daje morsowanie? Przede wszystkim morsowanie działa korzystnie na odporność. Regularne zanurzanie się w zimnej wodzie wzmacnia układ odpornościowy[3], poprawia krążenie i przyspiesza regenerację mięśni po wysiłku fizycznym. Kontakt z zimnem pomaga również w walce ze stresem i poprawia samopoczucie dzięki wydzielaniu endorfin.
Czy morsowanie jest zdrowe? Zdecydowanie tak, pod warunkiem, że wykonywane jest z rozwagą i po konsultacji z lekarzem, zwłaszcza jeśli występują jakiekolwiek przeciwwskazania, takie jak problemy z sercem czy nadciśnienie.
Jak zacząć morsować?
Początki nie muszą być trudne. Wystarczy, że zaczniesz od zimnych pryszniców, aby stopniowo przyzwyczaić ciało do niższych temperatur. W przypadku zanurzania się w np. wannie, ważne jest odpowiednie przygotowanie: przed wejściem do wody warto się rozgrzać, a po wyjściu natychmiast się ogrzać i założyć ciepłe ubrania.
Jak często można morsować? Ile minut można bezpiecznie spędzić w zimnej wodzie? Kluczowe jest ograniczenie spędzanego w niej czasu – na początek wystarczy kilkadziesiąt sekund. Jak jeszcze morsować? Można zadecydować się na morsowanie w wodzie z lodem, tak zwane “ice baths”. W przypadku morsowania w otwartych akwenach wodnych, warto rozpoczynać je z doświadczoną grupą.
Morsowanie i saunowanie – porównanie
Obie metody hartowania organizmu mają swoje zalety. Sauna to doskonały sposób na relaks, detoksykację organizmu oraz poprawę kondycji skóry. Jest idealne dla osób szukających wyciszenia i regeneracji w cieple. Zalety morsowania natomiast obejmują unikalne doznania związane z ekstremalnymi temperaturami, które pobudzają organizm i wzmacniają odporność, a także serce[4].
Oba rytuały łączy fakt, że wspierają zdrowie, ale wybór zależy od indywidualnych preferencji i stanu zdrowia.
Warto zauważyć, że te dwie praktyki mogą się wzajemnie uzupełniać. Przejście z sauny do zimnej wody, co jest popularne w kulturze fińskiej, łączy zalety obu metod, wspomagając regenerację i poprawiając krążenie.
Zarówno morsowanie, jak i saunowanie są skutecznymi sposobami na zimową dbałość o ciało, ale przed ich rozpoczęciem warto skonsultować się z lekarzem, aby wykluczyć ewentualne przeciwwskazania. Zwłaszcza morsowanie i sauna na przeziębienie mogą być kontrowersyjne. Niezależnie od tego, czy wybierzesz ciepło sauny, czy lodowatą wodę, regularność i umiar są kluczem do zdrowia i dobrego samopoczucia zimą.
Przypisy:
[1] A post-exercise infrared sauna session improves recovery of neuromuscular performance and muscle soreness after resistance exercise training, Essi K Ahokas, Johanna K Ihalainen, Helen G Hanstock, Eero Savolainen, Heikki Kyröläinen, Biol Sport. 2022 Sep 15;40(3):681–689. doi: 10.5114/biolsport.2023.119289, The National Library of Medicine, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10286597/
[2] Sauna use as a lifestyle practice to extend healthspan , Rhonda P. Patrick, Teresa L. Johnson, https://doi.org/10.1016/j.exger.2021.111509, ScienceDirect, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0531556521002916
[3] Immune system of cold-exposed and cold-adapted humans, L Janský, D Pospísilová, S Honzová, B Ulicný, P Srámek, V Zeman, J Kamínková, DOI: 10.1007/BF00242274, PubMed, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8925815/
[4] Health effects of voluntary exposure to cold water – a continuing subject of debate, Didrik Espeland, Louis de Weerd, James B Mercer, Int J Circumpolar Health. 2022 Sep 22;81(1):2111789. doi: 10.1080/22423982.2022.2111789, National Library of Medicine, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9518606/
